Faktoring

Faktoring to forma finansowania działalności przedsiębiorstwa, która polega na wykupie przez Faktora wierzytelności (faktury) z tytułu sprzedaży towarów lub usług. Faktura jest wystawiana przez Faktoranta na Dłużnika. Dzięki usłudze faktoringu Faktorant uzyskuje dostęp do środków pieniężnych w ciągu kilku dni od daty wystawienia faktury. W rezultacie faktorant nie musi czekać na spłatę wierzytelności od dłużnika, zabezpieczając się jednocześnie przed ewentualnym opóźnieniem w spłacie.

Z tytułu umowy faktoringu, faktor pobiera wynagrodzenie w formie prowizji. 

Faktoring jest wykorzystywany w zarządzaniu płynnością finansową przedsiębiorstwa. Pozwala na regulację strumienia wpływów środków pieniężnych do przedsiębiorstwa.

Jak działa faktoring

Podmioty w typowej transakcji faktoringowej:

• Faktor – wyspecjalizowana instytucja finansowa świadcząca usługi faktoringowe. W transakcji faktoringowej rolą Faktora jest wykupienie wierzytelności handlowej (faktury),
• Faktorant – przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą i wystawiający faktury z odroczonym terminem płatności za świadczone usługi lub sprzedane towary. Faktorant przekazuje swoje faktury Faktorowi,
• Odbiorca – (inaczej Płatnik lub Dłużnik) odbiorca towarów lub usług świadczonych przez Faktoranta, zobowiązany do terminowego uregulowania zapłaty z tego tytułu.

Ryzyko

Usługa faktoringu nie jest pozbawiona ryzyka. Dlatego Faktor (firma lub osoba dokonująca zakupu faktur) dokonując oceny ryzyka bierze pod uwagę kilka elementów:

• koniunkturę branży, w której działa klient,
• sytuację odbiorców – czy regulują zobowiązania na czas,
• ofertę klienta – jakie produkty lub usługi oferuje swoim kontrahentom,
• sposoby regulowania zobowiązań,
• czas finansowania.

Poziom i rodzaj podejmowanego ryzyka jest zależny od strony transakcji oraz od typu stosowanego faktoringu. Co do zasady umowa faktoringu nie rodzi istotnych ryzyka po stronie odbiorcy (dłużnika faktoringowego).

Faktor

Przedsiębiorca, który zdecyduje się na zakup od wystawiającego fakturę z odroczonym terminem płatności, jest narażony na kilka typów ryzyka:

• ryzyko niewypłacalności – występuje ono w przypadku, gdy strony umowy faktoringowej (faktorant i Faktor) podpisały umowę na faktoring pełny (bez regresu, a więc z przejęciem ryzyka). W takim wypadku, w przypadku niewypłacalności odbiorcy towarów i usług, faktor nie będzie rościł sobie praw do faktoranta. W przypadku umowy faktoringu niepełnego, faktor może zwrócić się do faktoranta o zwrot pieniędzy za niezapłaconą fakturę,
• ryzyko kredytowe – w przypadku gdy odbiorca faktury (dłużnik faktoringowy) spłacił jedynie część należności lub ma kilkudniowe opóźnienie w płatności, faktor ponosi ryzyko kredytowe,
• ryzyko operacyjne – obejmuje wszystkie zagrożenia wynikające z relacji biznesowych, np.:  reklamacji składanych w stronę dostawcy, ryzyko związane z niedotrzymaniem terminów dostawy przez dostawcę, a które mogą spowodować nawet zerwanie umowy współpracy. 

Sprzedający

Podobnie jak w przypadku inwestora, ryzyko, które ponosi faktorant w dużej mierze zależy od rodzaju faktoringu na jaki została podpisana umowa. Główne ryzyka, na które jest narażony to:

• ryzyko niewypłacalności – w przypadku faktoringu niepełnego (z regresem, a więc bez przejęcia ryzyka) – ryzyko związane z niewypłacalnością odbiorcy faktur spoczywa na faktorancie. To znaczy, że w przypadku, gdy odbiorca towarów (płatnik faktury) nie zapłaci w zwyczajowym terminie, faktor może zwrócić się o zwrot do faktoranta,
• ryzyko reputacyjne – wynikające najczęściej z niewiedzy odbiorców, jednak mające negatywne konsekwencje dla firmy, która zdecydowała się podpisać umowę faktoringową. Kontrahent (odbiorca produktów i usług) rezygnuje ze współpracy, gdy dowie się o podpisaniu przez faktoranta umowy faktoringowej. Wynika to z obawy odbiorcy, że nie sprosta wymaganiom terminowej spłaty swoich zobowiązań. Niesłusznie, bo faktorowi również zależy na dalszym umacnianiu się współpracy pomiędzy faktorantem a jego odbiorcą i z reguły wstrzymuje się od wszelkich działań nawet do kilkunastu dni. 

Historia

Od upadku Lehman Brothers w 2008 roku, który stał się symbolicznym początkiem globalnego kryzysu finansowego, sytuacja przedsiębiorstw ulegała pogorszeniu. Duże firmy zaczęły wydłużać terminy płatności zmuszając najmniejszych uczestników do ich zaakceptowania. Dostęp do pieniądza dla małych, a szczególnie mikro przedsiębiorstw, był bardzo utrudniony, co przyczyniało się do powstawania zatorów płatniczych, a w konsekwencji problemów z kontynuacją bieżącej działalności operacyjnej. Jednocześnie przedsiębiorcy, rozczarowani produktami strukturyzowanymi, poszukiwali alternatywnych sposobów alokacji posiadanych środków pieniężnych. W takich okolicznościach zrodził się pomysł stworzenia rozwiązania, które pomoże najmniejszym i najliczniejszym uczestnikom rynku uzyskać finansowanie zabezpieczone należnościami dużych, wiarygodnych płatników, a inwestorom zapewni prosty produkt inwestycyjny przynoszący wysokie zyski.